• 29 marca 2024

Wiele osób nie docenia terapii przez sztukę, a nawet uważa ją za nienaukową. W dzisiejszym artykule przedstawiamy, co to jest arteterapia, dlaczego działa i dla kogo jest odpowiednia.

Arteterapia to dosłownie "leczenie przez twórczość"; psychoterapia wykorzystująca techniki twórcze. Jest to jednak coś innego niż zwykłe zajęcia z rysunku, muzyki czy aktorstwa. Celem arteterapii nie jest stworzenie przedmiotu sztuki, ale praca z samym sobą. Skupia się nie na wyniku, ale na procesie. Dlatego też nie trzeba mieć zdolności twórczych, aby udać się na arteterapię. 

Na ogół techniki arteterapii stosuje się w połączeniu z innym obszarem psychoterapeutycznym. Takie połączenie pomaga w pełni otworzyć klienta, przepracować traumatyczne przeżycia i usunąć blokady. 

sztuka

Jak działa terapia przez sztukę

Arteterapia pracuje przede wszystkim z procesami nieświadomymi. Wywodzi się od słynnych psychoanalityków Carla Junga i Sigmunda Freuda. Zauważyli, że w sztuce człowiek wyraża ukryte pragnienia i emocje. Później artysta Adrian Hill, który pracował z chorymi na gruźlicę, zauważył pozytywny wpływ twórczości na stan swoich pacjentów. To właśnie on stworzył termin "arteterapia". 

Wiele osób nie rozumie własnych emocji i nie wie, jak je wyrażać; trudno im nawiązać kontakt z samym sobą i z innymi. Może to być spowodowane wewnętrznymi zahamowaniami, negatywnymi postawami lub traumatycznymi przeżyciami, które nadal wpływają na psychikę. Znalezienie i wyrażenie tych problemów jest łatwiejsze w procesie twórczym. Nie mówisz o sobie wprost - wyrażasz siebie metaforycznie: w kolorze, w dźwięku, w ruchu. Następnie, wspólnie z terapeutą, "rozszyfrowujecie" przekaz i pracujecie nad nim. 

Rodzaje terapii przez sztukę

Terapia sztuką ma wiele rodzajów: tak wiele, jak wiele jest odmian twórczości. Opowiemy jednak o tych najczęściej spotykanych.               

Izoterapia

Najbardziej znanym rodzajem terapii przez sztukę jest terapia rysunkiem. Jego popularność wynika z faktu, że rysowanie jest naturalną czynnością, dzięki której dziecko poznaje świat. Oznacza to, że każdy przynajmniej raz spróbował.

Wszystko jest tu ważne: dobór narzędzi, praca z kolorem, teksturą, kompozycja obrazu. Terapeuta może ustalić temat lub zaproponować klientowi, aby sam go wybrał - w zależności od jego potrzeb i specyfiki. 

Izoterapia skutecznie działa na poczucie granic u dzieci, które często jest zaburzone. Na przykład, często stosowaną techniką jest poproszenie dziecka, by położyło się na kawałku papieru filcowego i narysowało kontury swojego ciała, a następnie narysowało coś wewnątrz i na zewnątrz. W ten sposób dziecko zaczyna lepiej rozumieć siebie i swoje relacje ze światem.

Praca z farbami, kredkami, wodą i papierem rozwija także umiejętności sensomotoryczne. To z kolei wpływa na rozwój sfery poznawczej

Dorosłym klientom izoterapia może pomóc przezwyciężyć nieśmiałość, rozwiać iluzję, że są niezdolni do kreatywności i nauczyć nowych sposobów wyrażania siebie. 

Kobieta malująca ściany

Bajkoterapia

Bajkoterapia jest często stosowana przez psychoanalityków. Wymyślając historię lub umieszczając własną sytuację życiową w bajce, klient może dojść do nieoczekiwanego rozwiązania. Swobodna wyobraźnia i skojarzenia z dzieciństwem mogą ułatwić ujawnienie siebie. Dlatego bajkoterapię stosuje się nie tylko w pracy z dziećmi, ale także z dorosłymi. 

Dramaterapia

Improwizacja i odgrywanie różnych ról pomaga w doskonaleniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Podopieczny rozwija empatię, uczy się lepiej odczuwać własne ciało, wyrażać emocje i współdziałać z innymi. Dramaterapia pomaga również pozbyć się blokad i spięć mięśniowych, a w konsekwencji poprawić funkcjonowanie układu psychosomatycznego

Terapia lalkowa

Jest to połączenie opowiadania historii i dramaterapii. Dobrze sprawdza się w pracy z dziećmi: naturalne jest dla nich "odgrywanie" traumatycznych sytuacji i doświadczeń emocjonalnych. Z pomocą terapii lalkowej dziecko rozwija empatię i uczy się skutecznych wzorców zachowań. 

Terapia piaskiem

Carl Jung był pierwszym, który zastosował terapię piaskową. Za pomocą kreatywnych obrazów na piasku odwołuje się do nieświadomych doświadczeń klienta i "wydobywa" z nich głębokie emocje i wczesne doświadczenia. 

Klient rysuje lub tworzy w piasku różne kształty, reorganizuje je, niszczy, przerabia. W trakcie tego procesu omawia z terapeutą to, co się dzieje. Przepływ twórczy i oddziaływanie zmysłów mają charakter relaksacyjny, pozwalając klientowi otworzyć się, "przypomnieć" sobie i przepracować wyparte doświadczenia. 

Dziecko bawiące się piaskiem

Muzykoterapia

Czy zauważyłeś kiedyś, że muzyka potrafi zmienić nastrój? Terapia sztuką wykorzystuje ten efekt. Podczas sesji klient może albo słuchać muzyki, reagować na nią emocjonalnie i omawiać ją z terapeutą, albo sam komponować melodie. 

 Arteterapia - dla kogo?

Arteterapia jest odpowiednia zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Do jej zalet w pracy z dziećmi należy element zabawy, ekspresyjność i brak konieczności mówienia zbyt wiele. Ta ostatnia cecha sprawia, że arteterapia jest szczególnie przydatna dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Wielu z nich ma trudności z wyrażaniem siebie w sposób werbalny, a świat wokół nich wydaje się być chaotyczną, niezrozumiałą strukturą.

 Arteterapia pomaga rozwinąć umiejętności komunikacyjne i poznawcze, zrozumieć innych i poczuć się pewniej.

Dorosłym terapia sztuką pozwala lepiej zrozumieć siebie i swoje uczucia. Wiele osób zajmuje się sztuką w dzieciństwie, ale z wiekiem z niej rezygnuje. Przestają też być otwarci i nie dopuszczają do siebie emocji. Jest to niekorzystne zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego - terapia sztuką zajmuje się "mózgiem emocjonalnym" danej osoby i ujawnia jej wszystkie zalety. 

Osobom, które zmagają się z poważną chorobą, arteterapia pomaga zaakceptować to, co się stało, i przejść przez proces leczenia. Pokazuje im, jak nie chować w sobie zmartwień, jak nadal cieszyć się sobą i życiem, a także zapobiega głębokiej depresji.

Czego można się spodziewać podczas sesji?

Sesja arteterapii zaczyna się tak samo jak każda inna sesja terapeutyczna: od zapytania. Z terapeutą omówione zostaną problemy i cele. W trakcie procesu twórczego terapeuta może pytać o uczucia lub kierunki działania. Na zakończenie pracy zinterpretujecie wynik kreatywności, omawiając, jakie myśli i wspomnienia pojawiły się w trakcie tego procesu. 

Efekt może być odczuwalny już po pierwszej sesji lub może to potrwać jakiś czas. Zależy to od indywidualnych cech klienta i złożoności żądania. 

Podczas sesji arteterapii panuje atmosfera bezpieczeństwa i akceptacji. Terapeuta nie będzie krytykował ani oceniał pacjenta. On tylko prowadzi i pomaga - tak, abyście razem mogli znaleźć odpowiedzi i osiągnąć swój cel.

Komentarze (0)

Zostaw komentarz
Top